- نوشته شده توسط:
شاخص بازار
-
یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۰:۴۲:۰۸
بررسی صورتهای مالی تلفیقی منتهی به پایان سال ۱۴۰۱، برای دو خودروساز بزرگ ایرانی، یعنی ایران خودرو و سایپا نشان میدهد این دو شرکت در مجموع حدود ۱۶۶ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند؛ به نحوی که میزان زیان انباشته برای ایران خودرو بیش از ۸۸ هزار میلیارد تومان، و برای سایپا بیش از ۷۷ هزار میلیارد تومان گزارش شده است.
پایگاه خبری شاخص بازار، به گزارش اقتصاد آنلاین، سیاستهای صنعت خودروسازی در ایران، شرایطی را به وجود آورده که در آن مردم از کیفیت خودروها و انحصار موجود ناراضی هستند، خودروسازان از قیمتگذاری دستوری دولتی ناراضی هستند و آن را مقصر اصلی زیاندهی خود میدانند، و دولت هم از خودروسازان بابت کیفیت پایین ناراضی است.
اما این مشکلات از چه زمانی شروع شد و چطور ادامه پیدا کرد؟ در این گزارش، به بررسی تاریخچه خودروسازی در ایران میپردازیم.
پیش از انقلاب
تاریخچه خودروسازی در ایران به دهه 30 شمسی باز میگردد. سال 1338، بازرگانی به نام جعفر اخوان، با همکاری جیپ و با هدف مونتاژ محصولات این شرکت، یکی از اولین کارخانههای خودروسازی را در ایران تأسیس کرد. پس از آن، کشور مسیر واردات گسترده خودرو را در پیش گرفت. به طوری که در سال 1340، حدود 10 درصد از کل واردات کشور به خودرو اختصاص داشت.
همچنین در همان سال، دولت سیاست جدیدی را برای خودروهای مونتاژی به اجرا درآورد. طبق این سیاست، در صورتی که قطعات خودرو از خارج وارد کشور شده، و عملیات مونتاژ آن در داخل ایران انجام شود، از تعرفههای گمرکی معاف خواهد شد. همچنین معافیتهای مالیاتی، و وامهای حمایتی مختلفی در اختیار شرکتهای مونتاژ کننده در داخل ایران قرار گرفت. این مسئله باعث شد تا برخی از شرکتهای واردکننده، وارد کار مونتاژ شوند.
فعالیت شرکتهایی مانند سایپا، ایران ناسیونال، شرکت مرتب (مونتاژ خودروی لنداور)، و فعالیت شرکت سیتروئن در ایران (تولید ژیان در ایران)، نتیجه این سیاست بودند. البته برخی از این شرکتها در سالهای پیش از این سیاست نیز فعالیت میکردند. اما فعالیت آنها پس از اعمال این سیاست گسترش یافت.
در سال 1346، مونتاژ خودروی پیکان در ایران آغاز شد. قیمت پیکان در آن زمان، 17 هزار تومان بود. این خودرو، برای طبقه متوسط و کم درآمد مناسب بود. در همین سالها شرکت جنرال موتورز ایران تأسیس شد. شورلت ایران، خودروی تولیدی در این سالها بود که در سال اول تولید خود، 7000 دستگاه فروخت.
اوایل دهه 50 شمسی، شرکت صنایع خلیج، موافقت شرکت مزدای ژاپن برای تولید محصولاتش در ایران را به دست آورد. شرکت ایران ناسیونال نیز در همین سالها، پیکان جوانان را به بازارهای کشور عرضه کرد.
در سال 1352، با شروع نبرد کشورهای عربی با اسرائیل، قیمت نفش جهش پیدا کرد و درآمدهای نفتی ایران نیز شدیدا افزایش یافت. تزریق درآمدهای نفتی به اقتصاد کشور، تقاضای کل را در جامعه افزایش داد. تقاضای خودرو نیز شدیدا افزایش پیدا کرد. سرکوب نرخ ارز در اثر تزریق درآمدهای نفتی به اقتصاد، در کنار تسهیل قوانین مربوط به واردات خودرو، شدیدا میزان واردات را افزایش داد.
در همین سالها، دولت برای تقویت تولید پیکان، تعرفه واردات را افزایش داد. اما کماکان خودروهای خارجی مورد استقبال مردم قرار میگرفت. به طوری که حدود 50 درصد از اتوموبیلهای داخل کشور وارداتی بود.
با افزایش درآمدهای نفتی، دولت ایران به خرید سهام شرکتهای خارجی روی آورد اما دولتها و شرکتهای خارجی، با این تصمیم موافقت نکردند. در نهایت دولت ایران 30 درصد از سهام شرکت صنایع فلزی تیسنکروپ را خریداری کرد.
در سال 1355، رنو 5 وارد بازار ایران شد. شرکت جنرال موتورز نیز به دلیل بحران نفتی در غرب، به تولید محصولات اصلیشاش در شرکت جنرال موتورز ایران روی آورد.
در همین زمان، شرکت ایران ناسیونال رویای ساخت یک خودروی تماما ملی را در سر داشت. اما جورج ترنبول، مدیرعامل اسبق بریتیش لیلاند، که برای مشاوره برای ساخت خودروی ملی به ایران آمده بود، بیان کرد که ایران به دلیل ضعف در بخش قطعهسازی امکان ساخت خودروی ملی را ندارد. بنابراین برنامه ایران ناسیونال، به ساخت نسخه بهروزتر پیکان، و در عین حال تقویت بخش قطعهسازی تغییر کرد.
تا کنون هیچ نظری ارسال نشده است ...